چکیده | نویسنده: محسن تیزهوش
ادبیات تطبیقی به بررسی و مقایسه آثار ادبی از فرهنگها و زبانهای مختلف میپردازد و سعی دارد تا پیوندها، تأثیرات متقابل و اشتراکات میان ادبیاتهای ملی را شناسایی کرده و چگونگی انتقال مضامین، فرمها و تکنیکهای ادبی را در سطوح مختلف تحلیل کند. ادبیات تطبیقی نه تنها به مقایسه متون و نویسندگان میپردازد، بلکه به زمینههای تاریخی، اجتماعی و فرهنگی نیز توجه دارد و به درک عمیقتری از روابط بینفرهنگی و تأثیرات ادبی در زمانها و مکانهای مختلف کمک میکند. این به تحقیق بررسی تطبیقی فیلم “پستچی” ساخته داریوش مهرجویی و نمایشنامه “ویتسک” نوشته گئورگ بوشنر است که هدف آن تحلیل تعاملات میان دنیای سینما و ادبیات و بررسی تطابقها و تفاوتهای فلسفی و روایتی در این دو اثر میباشد. هر دو اثر به موضوعات انسانی و اجتماعی از جمله نابرابری، جنون و بیعدالتی میپردازند و شخصیتهای اصلی، بهعنوان قربانیان ساختارهای اجتماعی و قدرت، در جستجوی عدالت و هویت خود با چالشهای فراوانی مواجه میشوند. این تحقیق به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده و بر اساس نظریه و کتاب فرانسوا ژوست، نشانهشناسی را در دو اثر بررسی کرده است. نتایج این مطالعه نشان میدهد که مهرجویی با بومیسازی و تغییر در تصاویر، موفق به خلق فضای جدیدی شده است که در عین حفظ مضامین اصلی، به مشکلات اجتماعی و روانی جامعه ایرانی پرداخته است. بهطور کلی، این بررسی تطبیقی به درک عمیقتری از تأثیرات اجتماعی و فرهنگی بر هنر و ادبیات کمک کرده و نشان میدهد که چگونه مسائل انسانی، همچون عدالت و آزادی، در هر دو فرهنگ مورد توجه قرار گرفته است. این تحقیق بهعنوان مرجعی برای مطالعات آتی در حوزه ادبیات تطبیقی و سینما مطرح میشود.
واژگان کلیدی: فیلم پستچی، نمایشنامه وُیتسک، بررسی تطبیقی، فرانسوا ژوست
* این مقاله در همایش سومین همایش بینالمللی دانشجویان ادبیات، تاریخ و مطالعات فرهنگی در سطح سخرانی پذیرش شده است.