علت مرگ، نامعلوم نیست. این صدا و تصویری ملتی ست که دیریست با چالش های اجتماعی و اقتصادی درگیر است و این وظیفه یک جامعه شناس است که بیاید و کاری بکند. چه خوب که یک نفر پیدا می شود و اثری می سازد که بر گرفته از همان جامعه است. اثر را میتوان در دستگاه نقد ادبی با کمک نظریه لوکاچ-گلدمن بررسی کرد؛ ترکیب علی زرنگار و مجید برزگر جواب داده است.
ایده فیلمنامه کاملا ارگانیک است و بر اساس تکنیک نوشته شده. بازیها درخور و درچارچوب فیلم بوده و فیلمبرداری نیز بدون هیچ خودنمایی کاملا در خدمت اثر است. تدوین و صدا هم عالی ست. «سینما تاریخنگاریِ اجتماعیست. فیلمِ اجتماعی، روایتگرِ روزگاریست که بر مردمان میرود، و “علت مرگ: نامعلوم” یک فیلمِ اجتماعیست که وفادارانه به واقعیت میپردازد.»
این تک جمله علی زرنگار، نویسنده و کارگردان اثر یک واقعیت غیر قابل انکار است. حتی اگر فیلم چند سال در توقیف بماند، باز هم اثری تولید شده در راستای اهداف یک ملت و یک سرزمین. نیک بختی آنجاست که هر زمانی فیلم به اکران عموم برسد اثربخشی خود را دارد. این اثر نیازی به جایزه ندارد. اثر، حرف و دغدغه دارد. سازنده برای هر لحظه از آن یک چالش عمیق را از جامعه گرفته و با فکر به تصویر درآورده.
یک اثر اجتماعی کاملا مستقل؛ چه از لحاظ مالی چه از ابعاد فکری. اینک به میل برخی، اثر، توقیف شده اما در جمع های خصوصی به نمایش در میآید؛ تولد انجمن منزویان را دیگر نمیتوان توقیف کرد.