اسکار کوتاه؛ از چالش پناهندگی تا آخرین محیط‌بان

نودوهفتمین دوره جوایز اسکار امسال (۲۰۲۵) در تاریخ ۲ مارس (۱۱ اسفند) در سالن تئاتر دالبی هالیوود برگزار می‌شود. برای همین به آثار نهایی در بخش فیلم‌ کوتاه در این دوره نگاهی انداخته‌ایم که مخاطب تشویق شود تا آنان را در فضای اینترنت پیدا و تماشا کند. در سال ۱۹۲۷ آکادمی علوم و هنرهای سینما به‌عنوان سازمانی غیردولتی در کشور آمریکا بنیان گذاشته شد تا دستاوردهای سینمایی را ارزیابی کرده و بهترین آثار را به جهان معرفی کند. یکی از بخش‌های مهم در جایزه اسکار، فیلم‌های کوتاه داستانی است. معرفی این آثار سبب رشد سازندگان آن شده است، اما هیاهوی پیرامون این مراسم اجازه نقد و معرفی بیشتر را از فیلم‌های کوتاه گرفته و از سوی دیگر، نحوه انتخاب بهترین اثر نیز همواره جای تأمل (انتخاب براساس موضوعاتی مانند نژادپرستی، جنبش می‌تو و رویکردهای خاص سیاسی) داشته است. در این دوره، پنج اثر متفاوت به لیست نهایی رسیده‌اند که در ادامه به معرفی آنان پرداخته‌ایم.

وثیقه | ۲۰۲۳ | آمریکا | ۱۵ دقیقه
در خلاصه این فیلم کوتاه آمده است یک زوج جوان با روند خطرناک مهاجرت روبه‌رو شده و مجبور می‌شوند با آن دست‌وپنجه نرم ‌کنند، اما در این بین یک مانع بزرگ وجود دارد؛ اداره گمرگ و مهاجرت آمریکا. به‌نظر می‌رسد این اثر یک نقد تمام‌عیار از قانون‌مداری خشک و نژادپرستانه آمریکایی است. فیلمبرداری کاملاً با موضوع هماهنگ شده است و مخاطب التهاب داستان را حس می‌کند.

آنوجا | ۲۰۲۴| آمریکا | ۲۳ دقیقه
این اثر ماجرای یک دختر ۹ساله بااستعداد است که در یک کارخانه کار می‌کند. او یک فرصت استثنایی برای رفتن به مدرسه نیز دارد و حالا باید تصمیمی بگیرد که سرنوشت خودش و خواهرش را رقم خواهد زد. فیلم به سفارش یک مؤسسه غیردولتی ساخته شده که بانی کمک و حمایت از کودکان بی‌سرپرست در شهر دهلی است. ماجرایی که هر روز در کشور هند تکرار می‌شود و هزاران کودک مجبور می‌شوند برای ادامه زندگی چشم بر روی استعدادهای خود ببندند. فیلم روندی آرام دارد و داستان اصلی خود را کُند تعریف می‌کند، اما هدف اثر ارائه یک دغدغه انسانی است.

من یک ربات نیستم | ۲۰۲۳ | بلژیک، هلند | ۲۳ دقیقه
یک تهیه‌کننده موسیقی به اسم «لارا» بعد از اینکه چندبار در تستِ «من ربات نیستم» کپچا شکست می‌خورد، دچار یک سرگیجه مفهومی می‌شود؛ آیا من یک ربات هستم؟ فیلم یک کمدی سیاه است که چالش انسان معاصر در عصر حاضر را بیان می‌کند. زیاده‌گویی در داستان و پیچش‌های پی‌درپی سبب لطمه دیدن اثر شده است.

آخرین رنجر| ۲۰۲۴ | آفریقای جنوبی | ۲۷ دقیقه
این فیلم کوتاه که برنده چندین جایزه شده داستان دختر جوانی به اسم لیتا در یک پارک ملی است که با آخرین محیط‌بان باقی‌مانده شناخته می‌شود. آخرین رنجر، نبرد برای حفاظت از کرگدن‌هاست. این فیلم برگرفته از یک داستان کاملاً واقعی است که بین مردم و شکارچیان رخ داده. در کل فیلم می‌توانست یک مستند باشد تا اثری داستانی.

مردی که نمی‌توانست ساکت بماند | ۲۰۲۴ | کرواسی | ۱۳ دقیقه
سال ۱۹۹۳، بوسنی و هرزگوین. یک قطار مسافری توسط نیروهای شبه‌نظامی در حین یک عملیات پاکسازی قومی متوقف می‌شود. وقتی که آنها به شهروندان بی‌گناه حمله می‌کنند، فقط یک نفر از ۵۰۰ مسافر شجاعت می‌کند که در برابرشان بایستد. بی‌شک این اثر یکی از بهترین فیلم‌های کوتاه سال گذشته است؛ سادگی در بیان، اجرای بی‌نقص و صراحت در به چالش کشیدن بیننده برای این اثر ده‌ها جایزه و حضور خارجی را به ارمغان آورده و اگر داوران اسکار دچار کج‌سلیقی نشوند، این فیلم می‌تواند اسکار را تصاحب کند.

این یادداشت در روزنامه پیام ما به چاپ رسیده است